Bi tresna berrik Euskadiko eraikin bakoitzaren azterketa arkitektoniko, energetiko eta ekonomikoa egiteko aukera ematen dute

- Opengela Ibilbide Orria eta Opengela komunitateak Cíclicak eta Kataluniako Unibertsitate Politeknikoak (UPC) sortutako bi tresna dira, eta Eusko Jaurlaritzaren finantziazioa dute.
- Metodo honen bidez, euskal eraikin bakoitzarekin gertatuko denaren hipotesi bat landu daiteke, eta Eraikinaren Erregistro Digitalerako eta Berrikuntza Pasaporterako funtsezko informazioa eskaintzen du.
- Ana Telleriak, Auzoak Berroneratzeko eta Hiri Agendako zuzendariak adierazi duenez, “bi tresna horien helburu nagusia da etxebizitzen berroneratzean parte hartzen duten eragile guztiei erabaki egokiak hartzen laguntzea: Administrazioari, profesionalei, sektoreko enpresei eta biztanleei, prozesuan parte hartzeaz gain, haiekin harremanak sendotu nahi baititugu”.
Eusko Jaurlaritzak, Ciclicarekin eta Kataluniako Unibertsitate Politeknikoarekin (UPC) elkarlanean, hiri berrikuntzaren kudeaketa eta plangintza birmoldatuko duten bi tresna aitzindari garatu ditu: Opengela Ibilbide Orria eta Opengela Komunitateak. Soluzio aurreratu horiek Euskadiko eraikin bakoitzaren azterketa arkitektonikoa, energetikoa eta ekonomikoa errazten dute, eta esparru bakarra eskaintzen dute erabakiak hartzeko eta bizilagunek etxebizitzak berroneratzean parte hartzeko.
Ana Telleria Eusko Jaurlaritzako Auzoak Berroneratzeko eta Hiri Agendako zuzendariak nabarmendu duenez, “tresna hauek pauso erabakigarria dira Euskadi jasangarriago eta bidezkoago lortzeko bidean”. Haren hitzetan, “etorkizunari datuetan oinarritutako plangintza sendo batekin begiratzeko aukera ematen digute, komunitate guztiek, beren tamaina edo ahultasuna kontuan hartu gabe, aldaketarekin onura lortu dezaketela ziurtatuz».
Diagnostiko integrala Opengela Ibilbide orriaren bidez
Opengela Ibilbide-orria funtsezko tresna da Administrazio publikoarentzat, eta 2050era begira euskal etxebizitza-parkea deskarbonizatzeko ibilbide-orriak sortzeko diseinatuta dago. UBEM (Hiri Eraikinen Eredu Energetikoa) teknologiaren bidez, eraikin bakoitza aztertzen du, eta lehentasunak identifikatzen ditu kokapenaren, eraikuntza-urtearen, energia-portaeraren eta beste adierazle batzuen arabera, hala nola ahultasun energetikoa. Horrek aukera ematen du komunitate bakoitzerako testuinguru pertsonalizatuak sortzeko eta politika publikoen eraginkortasuna ebaluatzeko, hala nola diru-laguntzak.
Telleriaren iritziz, “metodologia berri horiei esker, eta Euskal Autonomia Erkidegoko etxebizitzen eraginkortasun energetikoa hobetzeko epe luzerako ekintza-planera hurbilketa ahalbidetzen duen ikerketa gisa, EAEko etxebizitza guztien azterketa arkitektonikoa, energetikoa eta ekonomikoa egin da”. Kasu honetan, hiru lurraldeetako katastroetatik lortutako datu homogeneizatuak oinarri gisa erabili dira Euskadiko eraikinen datu-base bat sortzeko.
Hala, ibilbide-orria tresnaren bidez, erabiltzaileak hainbat sektore aukeratu eta lehenetsi ditzake, ezaugarri espezifikoen arabera: kokapen geografikoa (probintziak, udalerriak eta haien guneak, barrutiak edo kaleak), mota, eraikuntza-urtea, energia-portaera edo datu-basean sartutako aurretiazko segmentazioak, adibidez, energia-ahultasuna. “Horrek aukera ematen dio egoera desberdinak sortzeko, eta sartutako datuen arabera, aztertutako hautaketan kontuan hartutako eraikin guztiak, eta azken batean, etxebizitza parke osoa hartuko dituen berritze bide-orria lor daiteke”, azaldu dute Ciclicako arduradunek.
Beraz, sarrera-datuei lotutako politiken eraginkortasuna —diru-laguntzak eta abar— egiaztatu eta berretsi daiteke lortutako emaitzen bidez. Horiek egiaztatzeko, alderdi hauek erabil daitezke, besteak beste: azken errendimendua eta metatutakoa hobetzea, alderdi interesdunak kostuak denbora-tarte jakin batean banatzea eta industriari eskakizunak egitea. Ondoren, parke osorako eta kontuan hartutako segmentu bakoitzerako aukerarik onenak azter daitezke.
Telleriaren arabera, “Ibilbide-orria tresna analisi eta plangintza estrategikorako eta egoeren modelizaziorako tresna bat da, administrazio publikoak bere aldagai guztiak ekuazioan sar ditzakeen egiaztatzeko”. Gainera, Auzoak Berroneratzeko eta Hiri Agendako zuzendariak gehitu duenez, “erabilitako optimizazio-irizpideen arabera, eraikin bakoitzerako berritze-ibilbide bat ere ezartzen du, denboran zeharreko esku-hartzeak antolatuz, ekonomia- eta ingurumen-balantzeekin batera, eta energia-efizientziako gutxieneko arauetan ezarritako garapenaren arabera”.
Era berean, etxebizitza-parke osoarekin lan egiteak edo haren elementu batzuekin bakarrik lan egiteak informazioa azkar ikusteko tresnak izatea eragiten du. Emaitza sintetikoetatik harago, hainbat eskalatan irudikatu behar da eraikin-parkearen ezaugarrien banaketa geografikoa. Ildo horretan, ibilbide-orria tresnak etxebizitza-parkearen ikuskatzaile bat du, datuak ateratzeko aukera ematen duena eta erabakiak hartzea errazten duen bistaratze oso operatiboa eskaintzen duena.
Eraikinaren Erregistro Digitala eta Berroneratze Pasaportea
Ondorioz, behin ibilbide orri espezifiko bat aukeratuta parkerako -edo honen atal bat-, eraikin bakoitzari buruzko datu batzuk daude, Eraikinaren Erregistro Digitalerako eta Berroneratze Pasaporterako banakako laburpen bat ematen dutenak. Horrela, parkeko eraikin bakoitzaren ikuspegia lortzen da, denboran zehar izan duen bilakaerarekin batera.
Eraikin bakoitzerako definitutako informazio hori proiektuen arteko sinergiak bilatzeko ere erabil daiteke. Hiri proiektu horiek garatzeko aukera ematen du tresna horrek, kale, plaza edo auzo berean hainbat eraikinen esku-hartzeak txertatzeko plangintza eginez. Hiri-eskala horretan, tresnak sortutako borradoreetatik abiatuta, kalitate arkitektonikoko irizpideak barneratzen dira energia-berrikuntzako eta hiri-berroneratzeko proiektuetan.
Auzotarren indartzea Opengela komunitateekin
Bestalde, Opengela Komunitateak zerbitzuak jabeak eta errentariak berritze-prozesuan murgiltzea du helburu. Web-plataforma baten bidez, bizilagunek Eraikinaren Erregistro Digitalera eta Berrikuntza Pasaportera sar daitezke, eta orientazio teknikoa, administratiboa, finantzarioa eta osagarria jasotzen dute. Gainera, tresna horrek komunitate ahulenak lehenesten ditu, haien behar espezifikoetara laguntza-planak egokituz, trantsizio inklusiboa bermatzeko.
«Eraldaketa hau teknikoa ez ezik soziala ere izatea nahi dugu”, azaldu du Telleriak. Izan ere, Opengela Komunitateak tresnak “bizilagunak aldaketaren eragile aktibo bihurtzen laguntzen du, lehen eskuraezina zirudien prozesu batean parte hartzea erraztuz”, gaineratu du.
Tresna horretarako, zazpi adierazle nagusi hartzen dira kontuan. Arkitektoak higiezinen parkearen egungo egoeraz ari dira. Energia eta ekonomia alorrekoek berritze neurrien eragina aztertzeko aukera ematen dute. Hiru erabilera-kategoriek, eraikuntza-sistemak eta gailuek eraikinari buruzko informazio gehigarria ematen dute. Informazio hori auzo-bulegoko tokiko teknikariak bizilagunaren laguntzarekin hobetzen du.
Eraikinaren Erregistro Digitala bistaratzeko, eraikinaren informazio zehatza duen prototipo bat, berritze- eta finantziazio-plan bat eta erabakiak hartzen laguntzeko sistema bat erabiltzen da. Laguntza hori modu presentzialean edo birtualean eman daiteke, eta bi dokumentu horien borradorea finkatzearekin lotutako zereginak hartzen ditu kontuan, behar denaren arabera.
Azken batean, tresna horiek aurrerapen teknologikoa ez ezik, Euskadiko jasangarritasunarekiko eta gizarte-kohesioarekiko konpromisoa ere adierazten dute. Opengela ibilbide-orriarekin eta Opengela komunitateekin, Eusko Jaurlaritza hiri-berroneratzean erreferente gisa posizionatzen da, eta etorkizun berdeago eta bidezkoago baterako bidea zuzentzen du.
OPENGELA NEWSLETTER
JASO ITZAZU OPENGELAREKIN LOTUTAKO ALBISTE GUZTIAK

