Opengela programa hiri-berroneratze integralerako erreferentzia gisa aurkeztu da Bruselan

• Eusko Jaurlaritzak antolatutako ekitaldian Europako Batzordeko eta Europako Parlamentuko kide gailenak bildu ziren, baita finantza-sektoreko, industriako, ikerketako eta hirugarren sektoreko ordezkariak ere. 

Otsailaren 15ean, Eusko Jaurlaritzak hitzaldi bat antolatu zuen Euskadiren Bruselako Ordezkaritzan, helburu bikoitzarekin. Alde batetik, eragile europarrei Opengelaren bidez garatzen ari den hiri-berroneratzea eta Euskadin egindako aurrerapenak aurkeztu ziren, eta BIRTUOSS proiektu europar berria nola garatzen ari den azaldu zen. Bestetik, Europako eragileen ekarpenak jaso ziren, eta gai horretan Europar Batasuneko legeria ezartzea errazteko eredu eraginkorrak nola garatu azaldu zen.

Biltzarrean hiri-berroneratze integralaren arloa jorratu zen, Euskadiko eta Europako ikuspegitik, eta funtsezko lau alderditan jarri zen arreta: gizarteratzea, enpleguaren sustapena eta bizitza osoan zehar ikastea, hainbat sektoretako enpresen eta ETEen inplikazioa, finantzaketa inklusiboa eta birgaitzea pasaportearen eta eraikinaren erregistro digitalaren bidez monitorizatzea errazteko tresnak.

Ekitaldian izan ziren Opengela – BIRTUOSS-en hainbat kide: Ignacio de la Puerta, Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintzako eta Hiri Agendako zuzendaria; Jon Ansoleaga, Build: inn-eko zuzendari nagusia; Olga Martín, Aclima-ko zuzendari nagusia; Alex Carrascosa, EDE Fundazioko kidea; Jokin Garatea, GAIAko talde exekutiboko kidea; Andoni Hidalgo, Gabineteseis-eko in-house consultant; Jose Ramón López, Energiaren Euskal Erakundekoa (EEE) eta Marta Lupatelli, Fedarene -ko proiektuen arduraduna.

Horrela, leihatila bakarraren eredua gizarte-kohesiorako tresna gisa aurkeztu zen. Euskal gizarte-arloko adituek gaur egun EAEko 15 udalerri baino gehiagotan lanean dauden integrazioko eta enpleguko sektore arteko mahaien eredua aurkeztu zuten. Mahai horiek biztanleriaren eremu ahulenaren hiri-berroneratzean zentratzen dira. Puntu horri dagokionez, Opengelak atera duen ondorioetako bat hurrengoa da: finantza-merkatuan akats bat dago, biztanleriaren zati handi bat eraikinak birgaitzeko proiektuetatik kanpo uzten da. Hala, beharrezkoa da eztabaida zabal bat egitea egoera hori aldatzeko, finantza-mekanismoak ezarriz, eta herritarren sektore zabal horren beharrei erantzuteko botere publikoen zeregina zein izan daitekeen jorratuz.

Bestalde, ikerketaren munduko ordezkariek –Euskal Herriko Unibertsitateak eta Think-Tank BPIEk, Bruselan oinarritutakoak- hiri-berroneratzean “ikuspegia aldatzeko” beharra nabarmendu zuten, banakako eraikinen eta auzo-eskalaren ikuspegitik. Horren adibide da BPIEk (Buildings Performance Institute Europe) “energia positiboko auzoei” buruz argitaratu berri duen ikerketa.

Gainera, konferentzian euskal enpresak ere izan ziren, eta BIRTUOSS bezalako proiektu batean izandako esperientziaz hitz egin zuten. Proiektu horretan aktiboki integratzen da sektore pribatua, eraikuntza-enpresak edo ingurumen- eta teknologia-enpresak. Esperientziak erakutsi dienez, eskulan kualifikatuaren gabezia larriak daude beharrezko lanbide-profiletan, eta horrek zaildu egiten du ‘Europako berritze-garaia’ deritzona. Era berean, leihatila bakarraren eredua enpresa-sektorearekiko zalantzaz garatu da orain arte, eta uste denez, unea da industria aktiboki inplikatzeko, lankidetza publiko-pribatuko eredu sendo eta iraunkorretan. Europako ikuspegitik, Saint-Gobaingo ordezkari batek azpimarratu zuenez, Euskadiko enpresen erronkak Europako industriaren berdinak dira oro har. Gainera, BIRTUOSS proiektuan jarraitzen ari den diziplina anitzeko lankidetza nabarmendu zuen.

Azkenik, Eusko Jaurlaritzak nabarmendu zuenez, herritar parte-hartzaileekin, finantza-mekanismo eraginkorrekin eta eskulan ondo prestatua duen enpresa batekin ere, hiriak eskala handiko hiri-berroneratze integralaren bidez eraldatzeak erronka operatibo handi bat da. Horrela, Eusko Jaurlaritzak bi ekimen berritzaile aurkeztu zituen: batetik, eraikinaren pasaportea, etorkizun hurbilean jarraitu beharreko bidean erreferentzia izan daitekeen erregistro digitaleko sistema, eta, bestetik, Kataluniako Unibertsitate Politeknikoak, Cíclica Arquitectura SCCLrekin lankidetzan eta Opengelak finantzatuta, garatutako liburu digitala. Liburu digital hori mapa interaktibo eta pertsonalizagarriek osatzen dute, eta antolatzaileei berrikuntzak planifikatzen eta sinergiak identifikatzen lagun diezaiekete, auzoen energia-eraginkortasuna handitzeko.

Hala, ondorio hau atera zen hitzalditik: Europar Batasuneko ‘berritze-garaia’ une erabakigarri batean murgiltzen ari da, eta, beraz, orain gobernu nazionalek eta eskualdekoek ezarri behar dute modu eraginkorrean.