Opengela proiektuko auzoak izango dira Next Generation funtsen laguntzak jasotzen lehenak Espainian

Espainiako Gobernuak 16,7 milioi euro emango dizkio Euskadiri, Otxarkoagan, Txontan, Aramotzen (Durango) eta Basaundi Bailaran (Lasarte-Oria) hiri-berroneratzea indartzeko. Europako laguntzak aukera emango du jabe bakoitzak proiektatutako obren ordainketan ekarpena arintzeko jasotzen duen diru-laguntza handitzeko. 

Eusko Jaurlaritzak gaur jakinarazi duenez, Euskadi da hiri-berroneratzearekin lotutako Next Generation Europako Funtsen hasierako bidalketa jaso duen Espainiako lehen autonomia-erkidegoa. Funts horiek pandemiak eragindako kalte ekonomiko eta sozialak konpontzeko Berreskuratze Planaren parte dira. Espainiako Gobernuak 16,7 milioi euro eman ditu, Opengela proiektuaren barruan proiektuak martxan dituzten lau auzoetarako. 

Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailak azaldu duenez, “Euskadi da laguntza horiek jasotzen dituen Espainiako lehen erkidegoa, arlo horretako proiektu aurreratuak dituelako”. Otxarkoaga (Bilbo), Txonta (Eibar), Aramotz (Durango) eta Basaundi Bailara (Lasarte-Oria) auzoetako hiri-berroneratze ekimenei egiten die erreferentzia. Horien funtsen banaketa dagoeneko ezarrita dago, eta orain hasiko dira horiek eskuratzeko administrazio-izapideak. 

Lehen bi auzoek 2019ko maiatzean hasi zuten Opengela proiektu europarra, pilotu gisa. Durango eta Lasarte-Oria eredua errepikatzen ari dira ondoren, eta etorkizunean beste euskal hiri batzuetara zabaltzea espero da, baita Europakoetara ere. 

Jasotako 16,7 milioiak auzo kalteberen hiri-berroneratze integralerako proiektuak finantzatzeko lau udalei emandako zuzeneko diru-laguntzak handitzera bideratuko dira. Proiektu horiek dagoeneko martxan daude, eta guztira 1.500 pertsona baino gehiagoren bizi-kalitatea eta 740 etxebizitza hobetu nahi dituzte, 65 ataritan banatuta. 

Proiektu horien bidez, irisgarritasuna eta energia-eraginkortasuna hobetu nahi dira, bizitegi-eraikinak birgaituta eta ingurune osoa berrurbanizatuta, baina, horrez gain, haien gizarte-egoerari ere aurre egin nahi zaio, bulego teknikoen eta auzoaren hurbiltasun-bulegoen bidez, informazio-, obra- eta laguntza-lanetarako eta ekonomia suspertzeko prestakuntza- eta enplegu-planak bultzatzeko. 

Zehazki, Europako funtsetatik datorren inbertsioa birgaitu beharreko etxebizitzen eta eraikinen eraginkortasun energetikoa hobetzera bideratuko da. Energia primario ez-berriztagarriaren kontsumoa % 45etik gora murriztea lortu beharko dute kasu jakin batzuetan, eta % 60tik gora, oro har, kasuen arabera. 

Otxarkoaga (Bilbo) 

Bilboko Otxarkoaga auzoa berroneratzeko proiektuak 16 ataritan (bost bloke) banatutako 240 etxebizitzari eragingo die, eta 6,56 milioi euro gehituko zaizkio Eusko Jaurlaritzak emandako 3,55 milioiei eta Udalak emandako 997.139 euroei. Partikularrek 1,17 milioi inbertitzen dituzte. Proiektu honen jarduketa integrala honako hau da: lehen aipatutako jarduketez gain, etxebizitzak handitzea hiru ataritan, merkataritza-eraikin bat berreskuratzea jarduera soziokulturalak hartzeko eta estalkian plaka fotovoltaikoak instalatzea, eta energia-autokontsumorako komunitate partekatu bat eratzea. 

Txonta (Eibar) 

Eusko Jaurlaritzak Eibarko Udalari emandako 1,8 milioi euroko diru-laguntzari – beste 2,45 milioi euro ere ematen ditu udalak– Next funtsen 2,15 milioi euro gehitu zaizkio Txonta birgaitzeko proiekturako. Horrek 75 etxebizitzari egingo die mesede, 16 ataritan banatuta. Irisgarritasuna hobetzeko igogailu publiko bat eraikitzeagatik eta industria-hondakin zaharkituak eraisteagatik nabarmentzen da, espazioa berrantolatzea dakarrena. Jabeek 734.868 euro jarriko dituzte esku hartzeko. Kontuan izan behar da Txontaren proiektua 221 etxebizitzatara hedatzen bada ere, Next funtsak 75 etxebizitzatara mugatzen direla, 853/2021 Errege Dekretuan ezarritako energia aurrezteko ehunekoak edo proiektuaren hasiera-datak betetzen dituztelako. 

Aramotz (Durango) 

Durangoko Aramotz auzoa birgaitzeko proiektuak, non 128 etxebizitzek parte hartzen duten 16 ataritan banatuta, Europako funtsetatik datozen 3,66 milioi euro gehiago izango ditu, eta horiek Euskadiren 3,4 milioiko eta udalerriaren beraren 1,08 milioiko diru-laguntzari gehituko zaizkio. Jabeek, berriz, 2,86 milioi euro inbertituko dituzte. Hiri-berroneratzearen berezitasuna kanalizatutako erreka bat desbideratzea da, bizitegi-eraikinen barnealdean lurperatu gabe doana. 

Basaundi Bailara (Lasarte-Oria) 

Lasarte-Oriako Basaundi Bailara auzoa berroneratzeko proiektuak 4,38 milioi euro gehituko dizkio Eusko Jaurlaritzaren 3,3 milioi euroko diru-laguntzari. Diru-laguntza horrek 16 ataritan banatutako 151 etxebizitza hartzen ditu, eta irisgarritasuna eta energia-eraginkortasuna hobetuko duten bizitegi-eraikinak urbanizatzeko eta birgaitzeko obrak barne hartzen ditu. Udalak 1,93 milioi inbertituko ditu eta jabeek 3,33 milioi. 

Opengela proiektu europarra auzoetako hiri-berroneratze prozesuekin batera doazen auzo-bulegoen abiaraztean eta funtzionamenduan zentratzen da batez ere. 2019ko maiatzean hasi zen, eta 2023ko urtarrilera arte jarraituko du. Europako Batzordearen Horizon 2020 programaren finantzaketa du, eta Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Saila buru duen partzuergo publiko-pribatu batek kudeatzen du.