Opengela proiektuaren erdira iritsi da Euskadiko hiri-berroneratzearen erreferentzia gisa

Opengelak bere lehenengo pausuak 2019ko maiatzean eman zituen. Ideia auzo-bulego sistema bat sortzea zen, hiri-berroneratzearekin zerikusia duen guztiarekin auzoteria laguntzeko; eraikuntzen birgaitzearekin, hain zuzen ere. Orain, egitasmoaren erdia zeharkatuta, bi auzo-pilotuen bulegoak martxan daude, eraikuntza-lanak lehenengo pausuak ematen ari dira eta ekimenean arreta jarri duten eta eredua errepikatu nahi duten euskal udalerriak badaude.  

Egitasmoa, Europako Batzordearen Horizon 2020 programak finantziatuta, Otxarkoaga (Bilbo) eta Txonta (Eibar) auzoetan ezarritako bi esperientzia-pilotuetan ardaztu da. Opengelak hiru urteko iraupena izango duela aurreikusi da, eta Euskadiko beste udalerritean erreplikatzea espero da. Jadanik Durangok eta Lasartek interesa adierazi dute, batez ere, baita Gasteiz, Donostia edo Pasaia bezalako udalerriek ere. Hurrengo pausua Euskadi osora eta eskala europarrera eramatea litzateke.

Hiri- eta giza-dimentsio iraunkorra

Helburu nagusia Euskadiko auzo zahar edo behartsuenetako eraikinetan birgaitze sakon bat bultzatzea da, baita energia-eraginkortasun handiagoa lortzea ere, irisgarritasuna hobetuz eta suteen aurkako segurtasun sistemak bermatuz, hiri-zaurgarritasun egoerara iristeko baldintzak saihesteko asmoz.

Egitasmo honetan giza-dimentsioa bereziki izan da kontuan, hau da, “pertsonak eta auzoteria dira ardatz, prozesuaren parte bihurtuz”, azaldu du Ignacio de la Puertak, proiektua burutzen duen Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Saileko Lurralde Plangintzaren eta Hiri Agendaren zuzendariak.

Opengelaren abiarazteak momentu erabakigarri batekin bat egin du: Europar Batasunak bultzatutako Berritze Olatuarekin (Renovation Wave). “Egungo momentua”, azpimarratzen du De la Puertak, “ezinhobea da aukera aprobetxatzeko eta, egitasmo konkretuen bidez, eraikinen birgaitze-proiektuak eta auzoen hiri-berroneratze integrala herri-lehentasunen zerrendan jartzeko. Honek ez digu soilik berreskuratze berde, digital eta bidezko batean inbertitzen lagunduko, baizik eta gertu -europar aginduak direla eta- dauden eskakizunetarako ere prestatuko gaitu.”

Eusko Jaurlaritzaren Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Saila ez ezik, proiektu hau lankidetza publiko-pribatuaren eredu da, beste 8 kide baititu: bi udalerrietako hiria birgaitzeko hirigintza-sozietate (Bilboko Udal Etxebizitzak eta Debegesa gipuzkoarra), Energiaren Euskal Erakundea (EEE), finantziazioan espezializatutako enpresa bat (GNE Finance), europar kontuetan espezializatutako beste bat (Zabala), komunikazioan espezializatutako beste bat (Gabineteseis), eta Bruselan finkatutako bi erakunde europarrak: Energia eta Ingurumenerako Agentzien eta Eskualdeen Federazioa (Fedarene) eta Etxebizitza Publiko, Kooperatibo eta Sozialaren Europako Federazioa (Housing Europe).